Ubuntu Touch 2020 review | Μια πραγματική mobile GNU/Linux διανομή έτοιμη για καθημερινή χρήση
Είδαμε πρόσφατα την είδηση ότι το Ubuntu Touch, η έκδοση του Ubuntu για
smartphone και tablet δηλαδή, προσφέρεται πλέον και
σε GSI πακέτο εγκατάστασης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί πλέον να εγκατασταθεί σε όλες σχεδόν τις Android
συσκευές που έχουν κυκλοφορήσει από το Android 8.1 και μετά, εξαλείφοντας στην
ουσία το μεγάλο πρόβλημα της συγκεκριμένης διανομής, που ήταν συμβατή με
απειροελάχιστες συσκευές. Επειδή λοιπόν
είναι τρομερά ενδιαφέρον να έχουμε μία πραγματική GNU/Linux διανομή και στο
κινητό μας,
αποφασίσαμε να του ρίξουμε μία ματιά και να δούμε σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η
ανάπτυξή του το 2020.
Χρησιμοποιήσαμε το Nexus 5, μία συσκευή με 2GB RAM που κυκλοφόρησε το
2013, για να δούμε τη συμπεριφορά του λειτουργικού συστήματος. Αν τα πηγαίνει
καλά σε ένα τόσο παλιό και "αδύναμο" smartphone, φαντάσου πώς θα
συμπεριφέρεται στα σημερινά.
Η διαδικασία εγκατάστασης είναι εξαιρετικά απλή με
τον επίσημο Installer
που μας παρέχει το UBports, αν θέλουμε όμως να δοκιμάσουμε το GSI πακέτο, θα
πρέπει να ακολουθήσουμε
αυτές τις οδηγίες εγκατάστασης.
Η πρώτη εντύπωση
Το Nexus 5 με Ubuntu Touch δεν είναι πλέον ένα smartphone, αλλά ένας
υπολογιστής ο οποίος μπορεί να κάνει και κλήσεις.
Είναι περισσότερο ένα PDA που παίρνει και τηλέφωνο, παρά ένα smartphone. Αν το
συγκρίναμε με τα δύο λειτουργικά της Google, μοιάζει περισσότερο με το Chrome
OS παρά με το Android!
Ο λόγος είναι γιατί όπως το Chrome OS έτσι και
το Ubuntu Touch περιλαμβάνει κάποιες πολύ βασικές εφαρμογές συστήματος,
με τις οποίες μπορείς να κάνεις άνετα τη δουλειά σου, αλλά αν θέλεις το κάτι
παραπάνω, μπορείς να βασιστείς μόνο στον browser και το ίντερνετ
λόγω έλλειψης εφαρμογών. Μπορεί βέβαια να τρέξει και Android εφαρμογές
με το Anbox, το οποίο ενσωματώνεται σιγά σιγά στις νεότερες εκδόσεις, αλλά δεν
καταφέραμε να το δοκιμάσουμε στη συγκεκριμένη συσκευή. Στα θετικά του τέλος
μπορεί να τρέξει και desktop Linux εφαρμογές, κάτι που επίσης κάνει το
Chrome OS!
Στο επταετίας Nexus 5 η λειτουργία του είναι εντυπωσιακά καλή, καθώς
αντιμετωπίσαμε ελάχιστα προβλήματα, τα περισσότερα άνευ σημασίας. Δεν είδαμε
ιδιαίτερα κολλήματα, ενώ όλο το hardware λειτουργεί σωστά. Συγκρίνοντάς το δε
με το Android 6.0 το οποίο απεγκαταστήσαμε για χάρη του Ubuntu Touch, οι
διαφορές στην απόδοση απλά δεν υπάρχουν! Επίσης αν και δεν μπορούμε να πούμε
πολλά για την αυτονομία σε μια συσκευή με καταπονημένη μπαταρία επτά ετών,
βγάζει μία ολόκληρη μέρα με μία φόρτιση και με μέτρια χρήση, κάτι το οποίο
είναι επίσης εντυπωσιακό!
Διαφήμιση
Χειρισμός με χειρονομίες
Ο χειρισμός του Ubuntu Touch γίνεται με χειρονομίες, πολλά χρόνια πριν το
ενσωματώσει η Apple στο iPhone και η Google στο Android. Σέρνοντας από τα
αριστερά προς τα δεξιά εμφανίζεται η μπάρα του Unity8 (πλέον λέγεται Lomiri)
στην οποία θα βρούμε τις αγαπημένες ή τις εφαρμογές που έχουμε ανοιχτές.
Σέρνοντας λίγο περισσότερο θα δούμε επίσης και όλο το συρτάρι των εφαρμογών
που έχουμε ήδη εγκαταστήσει.
Από την επάνω μεριά εμφανίζεται η μπάρα ειδοποιήσεων / πληροφοριών, στην οποία θα βρούμε
επίσης γρήγορες ρυθμίσεις και χρήσιμες πληροφορίες. Ανάλογα από το εικονίδιο
που θα τραβήξουμε προς τα κάτω, εμφανίζεται και το αντίστοιχο μενού, κάτι που
είναι εξαιρετικά βολικό.
Σέρνοντας γρήγορα από τα δεξιά προς τα αριστερά μπορούμε να μεταβούμε άμεσα
στην προηγούμενη εφαρμογή, ενώ αν σπρώξουμε λίγο περισσότερο θα δούμε όλες
όσες έχουμε ανοιχτές, τις οποίες μπορούμε να κλείσουμε σπρώχνοντας προς τα
πάνω ή κάτω.
Αν έχουμε μία ανοιχτή εφαρμογή και σύρουμε από κάτω προς τα πάνω, μπορούμε να
εκτελέσουμε μία ειδική λειτουργία. Για παράδειγμα στις Επαφές μας δίνεται η
δυνατότητα να δημιουργήσουμε μία νέα επαφή, στα Μηνύματα μπορούμε να
πληκτρολογήσουμε ένα νέο SMS, ενώ στον browser θα δούμε τις ανοιχτές καρτέλες
του.
Δεν υπάρχει κανένα πλήκτρο ή καμία χειρονομία που θα μας επιστρέψει στην
κεντρική οθόνη και αυτό γιατί το Ubuntu Touch δεν έχει φτιαχτεί για να έχει
μία "Homescreen" όπως την έχουμε συνηθίσει στο Android και το iOS.
Σκοπός είναι να ανοίγεις την εφαρμογή που θέλεις και μόλις τελειώσεις μαζί της
είτε να κλείσεις την οθόνη, είτε να ανοίξεις την επόμενη από την πλαϊνή μπάρα.
Οι παλιότερα ανοιγμένες εφαρμογές "παγώνουν" και δεν απασχολούν πλέον τον
επεξεργαστή, ενώ αν γεμίσει η μνήμη RAM, αρχίζουν και κλείνουν μόνες τους με
σειρά παλαιότητας. Μια καλή προσθήκη θα ήταν και η επιλογή να κλείνουν
αυτόματα μετά από π.χ. 15 λεπτά, αλλά αυτό δεν υπάρχει.
Εφαρμογές και ελλείψεις
Οι βασικές του εφαρμογές του Ubuntu Touch είναι αρκετές και μπορούν να
καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος των καθημερινών αναγκών μας. Συγκεκριμένα έχουμε:
- το Τηλέφωνο, τις Επαφές και τα Μηνύματα για την επικοινωνία μας,
- την Κάμερα, τη Συλλογή, την Αναπαραγωγή πολυμέσων και τη Μουσική για τη λήψη και προβολή φωτογραφιών και βίντεο και για την αναπαραγωγή μουσικής,
- το Ημερολόγιο, τις Σημειώσεις, την Αριθμομηχανή και την Προβολή εγγράφων ως σουίτα γραφείου,
- το Διαχειριστή αρχείων και τους Εξωτερικούς δίσκους για την πρόσβαση στον αποθηκευτικό χώρο της συσκευής,
- τον Morph browser για να μπαίνουμε στο ίντερνετ,
- το Open Store και το Web App Creator για να κατεβάζουμε, να αναβαθμίζουμε εφαρμογές και να δημιουργούμε τις δικές μας,
- τον Καιρό, το Ρολόι και το Τερματικό, τα οποία κλείνουν το σετ των εφαρμογών.
Εκτός από αυτές τις εφαρμογές και για να έχουμε μία ακόμη πιο ολοκληρωμένη
εμπειρία χρήσης, μπορούμε επίσης να κατεβάσουμε από το Open Store:
- το uNav για να έχουμε χάρτες GPS με οδηγίες πλοήγησης,
- το Dekko 2 στο οποίο θα συγχρονίσουμε τα email μας,
- το Podbird αν συνηθίζουμε να ακούμε podcast στη συσκευή μας,
- το InstantFX, το οποίο μας επιτρέπει να επεξεργαστούμε τις φωτογραφίες μας και
- το Sturm Reader με το οποίο μπορούμε να διαβάσουμε ηλεκτρονικά βιβλία.
Αν και όλες αυτές οι εφαρμογές καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των λειτουργιών,
αυτό που πραγματικά λείπει από την πλατφόρμα είναι οι γνωστές εφαρμογές chat
που λείπουν από το Open Store. Καλώς ή κακώς είναι αδιανόητο πλέον να έχεις
ένα smartphone με το οποίο δεν μπορείς να συνδεθείς για παράδειγμα στο Viber ή
στο Keybase! Αν οι φίλοι σου χρησιμοποιούν αποκλειστικά το Signal, το Telegram
ή τις εφαρμογές που βασίζονται στο Matrix είσαι μια χαρά, αλλά αυτό είναι
μάλλον ουτοπία.
Η μόνη μας λύση λοιπόν είναι ο browser και οι web εφαρμογές, αλλά αν μία
υπηρεσία δε διατίθεται καθόλου μέσω browser, όπως για παράδειγμα το Viber,
τότε απλά δεν μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε. Θα μπορούσε βέβαια το Anbox να
μας λύσει το συγκεκριμένο πρόβλημα, αλλά είναι νωρίς ακόμη για να πούμε ότι
λειτουργεί σωστά. Ρίξτε μια ματιά στο βίντεο που ακολουθεί.
Progressive web apps: Αυτό είναι το μέλλον
Το μέλλον του ίντερνετ όμως είναι οι web εφαρμογές και θα μπορούσαμε να πούμε
ότι το Ubuntu Touch είναι πολύ μπροστά από την εποχή του σε αυτό τον τομέα.
Όλο και περισσότερες εταιρίες μετατρέπουν σήμερα τις ιστοσελίδες τους σε
progressive web apps, γιατί πολύ απλά είναι πιο οικονομικό να συντηρείς μία
σελίδα, παρά μία σελίδα και τρεις εφαρμογές.
Παραδείγματα web εφαρμογών υπάρχουν παντού. Η επίσημη εφαρμογή του
PlayStation, η Lite έκδοση του Twitter, η εφαρμογή του Home Assistant, του
Aliexpress, του Forbes, του Pinterest και άλλες πολλές. Το πρόβλημα όμως είναι
ότι υπάρχουν ακόμη εταιρίες που δε μας παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε
progressive web app, όπως το Viber που είπαμε προηγουμένως.
Υπάρχουν επίσης εταιρίες που έχουν απλά ΤΡΑΓΙΚΕΣ mobile ιστοσελίδες, όπως για
παράδειγμα το Facebook Messenger. Αν και μπορούμε δηλαδή να το μετατρέψουμε σε
web app, είναι δύσκολο να το χειριστούμε σε μικρή οθόνη.
Έχοντας λοιπόν πει όλα τα παραπάνω, το Ubuntu Touch μας παρέχει το Web App
Creator, μία εφαρμογή με την οποία μπορούμε να φτιάξουμε τις δικές μας web
εφαρμογές και να τις δημοσιεύσουμε στο Open Store για να τις κατεβάσουν κι
άλλοι! Φτιάξαμε για παράδειγμα την εφαρμογή του Dr. Android αλλά και του e-food.gr (το οποίο παρεμπιπτόντως
διαθέτει εξαιρετική mobile ιστοσελίδα και δεν υπάρχει λόγος να κατεβάσει κάποιος την
εφαρμογή του σε Android και iOS) για να αποδείξουμε πως όποια υπηρεσία λείπει μπορούμε να
τη δημιουργήσουμε και να τη δημοσιεύσουμε με ευκολία, αρκεί να υπάρχει μία καλή mobile σελίδα!
Μετατροπή smartphone σε desktop computer!
Στις "Ρυθμίσεις συστήματος" θα βρούμε όλες τις βασικές λειτουργίες του Ubuntu
Touch, οι οποίες δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από το Android και το iOS.
Υπάρχει όμως μία η οποία δεν περιλαμβάνεται ακόμη σε κανένα mobile λειτουργικό
σύστημα και μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε το κινητό μας ως σταθερό
υπολογιστή! Δε μιλάμε φυσικά για λύσεις όπως το Samsung DeX, αλλά για έναν κανονικό
υπολογιστή με desktop εφαρμογές.
Στο "Libertine" λοιπόν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα chroot ή LXC container αν το υποστηρίζει ο kernel της συσκευής μας) μέσα στο οποίο μπορούμε να
εγκαταστήσουμε κανονικότατες "deb" εφαρμογές! Κάθε container χρειάζεται
τουλάχιστον 500MB αποθηκευτικού χώρου για να λειτουργήσει και μέσα του τρέχει
μία minimal desktop έκδοση του Ubuntu.
Επειδή όμως οι desktop εφαρμογές δεν έχουν σχεδιαστεί για χρήση σε μικρές
οθόνες αφής, υπάρχουν επίσης ειδικές ρυθμίσεις για ποντίκι και πληκτρολόγιο,
αλλά και ένα desktop περιβάλλον εργασίας, το οποίο εμφανίζεται μόλις
συνδέσουμε το smartphone μας σε μία εξωτερική οθόνη μέσω slimport ή MHL καλωδίου.
Δυστυχώς όμως το καλύτερο χαρακτηριστικό του Ubuntu Touch δε λειτουργεί όπως
θα έπρεπε. Μπορούμε να φτιάξουμε τα container που θέλουμε, αλλά τις
περισσότερες φορές οι εφαρμογές είτε δεν εγκαθίστανται, είτε δε λειτουργούν
σωστά. Από τη μία είναι κρίμα γιατί τα smartphone μας είναι πλέον πολύ ικανά
να τρέξουν desktop εφαρμογές, αλλά από την άλλη δύσκολα θα χρησιμοποιούσε ο
μέσος άνθρωπος κάτι τέτοιο στο κινητό του.
Ασφάλεια vs Λειτουργικότητα
Φτάνοντας σε αυτό το σημείο αξίζει να πούμε το εξής:
Αν θέλεις ένα λειτουργικό σύστημα με έξτρα ασφάλεια για τα προσωπικά σου δεδομένα, θα πρέπει σίγουρα να θυσιάσεις κάποιες λειτουργίες.
Ένας από τους λόγους είναι γιατί πολλές από τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε
σήμερα είναι φτιαγμένες με τέτοιο τρόπο, ώστε να μαζεύουν όσο περισσότερες
πληροφορίες μπορούν για εμάς. Όταν πηγαίνεις λοιπόν σε ένα λειτουργικό σύστημα
με τη λογική της ασφάλειας, όπου απαγορεύονται οι διεργασίες παρασκηνίου,
είναι λογικό ότι κάποια χαρακτηριστικά θα λείπουν.
Για παράδειγμα στο Android μπορείς να στείλεις ότι θέλεις, σε όποια επαφή
επιλέξεις, μέσα από οποιαδήποτε εφαρμογή και αυτό συμβαίνει γιατί όλες οι
εφαρμογές είναι φτιαγμένες για να έχουν πρόσβαση στις επαφές σου! Ευτυχώς αυτό
έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια με τις "Άδειες εφαρμογών". Αυτό για
παράδειγμα δύσκολα θα το δεις στο Ubuntu Touch όπου σκοπός του είναι να
βρίσκονται οι εφαρμογές σε sandbox περιβάλλον για λόγους ασφάλειας.
Όλο αυτό το ζήσαμε στο πετσί μας με τη σειρά "Φεύγω απ' τη
Google",
στην οποία είδαμε πόσο περιορισμένες είναι οι ασφαλείς εφαρμογές, ακριβώς
γιατί πρέπει να προστατεύουν τα προσωπικά μας δεδομένα. Η αλήθεια όμως είναι
ότι πλέον δε γυρίζουμε πίσω!
Το "κλειδί" λοιπόν της όλης ιστορίας είναι ότι αν εγκαταστήσεις το Ubuntu
Touch στο τηλέφωνό σου, πιθανότατα είσαι ένας άνθρωπος που ψάχνει για μία
πραγματική GNU/Linux διανομή, με βασικό γνώμονα την ασφάλεια των δεδομένων
σου. Οπότε οι ελλείψεις που έχει, ενδεχομένως να μη σε ενοχλήσουν. Πρόσθεσε σε
όλα αυτά και το γεγονός ότι η Google ρίχνει δισεκατομμύρια δολάρια στην
ανάπτυξη του Android, ενώ το Ubuntu Touch συντηρείται από μία κοινότητα
εθελοντών και θα καταλάβεις την αξία του.
Φεύγω λοιπόν από το Android;
Έχοντας ως μοναδική μου συσκευή το Nexus 5 με Ubuntu Touch για τις τελευταίες
δύο εβδομάδες, μπορώ να πω ότι το μόνο πράγμα που μου έλειψε είναι το Viber
και αυτό γιατί το χρησιμοποιεί μια μεγάλη μερίδα του κύκλου μου. Σε κάποιους
ίσως θα λείψει και ένα λειτουργικότερο Facebook Messenger, αλλά ευτυχώς
προσωπικά δεν το χρησιμοποιώ.
Κατά τα άλλα θα μπορούσα άνετα να φύγω από το Android για μία Ubuntu Touch
συσκευή, αρκεί να έχει μεγαλύτερη οθόνη για να απολαμβάνω το περιεχόμενό μου.
Βασικό βέβαια σε όλο αυτό είναι ότι αφενός έχω ξεπεράσει εδώ και χρόνια τον εθισμό στο κινητό μου τηλέφωνο και αφετέρου έχω ήδη φύγει από πολλές υπηρεσίες της
Google και άλλων μεγάλων κατασκευαστών, οι οποίες δε λειτουργούν και τόσο
σωστά στο Ubuntu Touch. Όπως είπαμε και πριν όμως, για να φτάσεις να συζητάς
να εγκαταστήσεις τη συγκεκριμένη διανομή στο κινητό σου, μάλλον έχεις ήδη
σταματήσει να χρησιμοποιείς αυτές τις υπηρεσίες.
Cross-posted: Cerebrux
Τυχεροί αυτοι οι οποίοι έχουν συμβατή συσκευή με το ubports installer. Οι υπολοιποι ή θα πρεπει να αγοράσουν μια τέτοια συσκευή απο τη λίστα των συσκευών που υποστηριζονται απο το ubports installer, ή θα πρεπει να μάθουν να κανουν patch το επισημο kernel της συσκευής τους. Η εκδοση gsi του ubports μπορεί να εγκατασταθεί μονο πανω σε treble android 9 και εφόσον εγκατασταθεί το patched kernel.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆποψή μου είναι ότι αν μπαίνεις στη διαδικασία να αλλάξεις λειτουργικό σύστημα στο smartphone, γνωρίζεις πώς να κάνεις patch στον kernel και να φλασάρεις τα αρχεία χειροκίνητα μέσω τερματικού.
ΔιαγραφήΌσον αφορά το Treble σχεδόν όλες οι συσκευές σήμερα είναι Treble, οπότε δε χρειάζεται να αγοράσεις έξτρα συσκευή.
Βλέπω Nexus συσκευές, αλλά δεν βλέπω Nexus 6. Σωστά;
ΑπάντησηΔιαγραφήΙσχύει.
ΔιαγραφήΈχω ένα tablet Turbo-x RubikII7 . Δεν το βρήκα στις υποστηριζόμενες συσκευές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπάρχει περίπτωση να φορτώσει το Ubuntu και αν ναι ποια συσκευή πρέπει να διαλέξω;